De spannende geschiedenis van Keizersgracht 252
Wegloophuis
Je zou het op het eerste gezicht niet zeggen, maar op Keizersgracht 252, waar nu Scip en stichting Perceval zitten, heeft een Wegloophuis uit de psychiatrie gezeten. Van 1981 tot 2003 werden er mensen opgevangen die weggelopen waren uit een psychiatrische inrichting. Uit deze tijd zijn krantenartikelen, foto’s en papieren als logboeken, jaarverslagen en boekjes huisregels bewaard gebleven. Deze lagen op de tot nu toe afgesloten zolder. Op dit moment wordt er een archief opgebouwd waarbij zelfs het Stadsarchief nu betrokken is.
Wat was het Wegloophuis precies? In Nederland werd het eerste Wegloophuis gesticht in Haarlem, onder leiding van psychiatrie- activist Tobi Vroegh. Hier werden mensen opgevangen die waren weggelopen uit psychiatrische instellingen. Mensen die bij het Wegloophuis kwamen, werden geholpen en begeleid om uiteindelijk weer deel uit te kunnen gaan maken van de maatschappij. Ook in Amsterdam werd dus op de Keizersgracht in een (voormalig) kraakpand een Wegloophuis gesticht door Ed van Hoorn, Tom de Meij en Jet Vesseur.
Sorteren
Wij spraken Marlijn Lafarre die zich, samen met Floris Broekhuizen, beide van stichting Perceval, heeft ontfermd over het papieren erfgoed. De tot dan afgesloten zolder werd opengemaakt door Dini Glas van Scip/ De Regenboog en Grietje Keller van Perceval. De materialen die ze daar aantroffen verschilden van logboeken tot krantenartikelen, van pamfletten, kas-en logboeken tot huisregels en foto’s. In de hitte van de zomer is Marlijn, samen met mensen van Scip, begonnen alle materialen van het Wegloophuis naar beneden te halen. Dit was nog niet zo makkelijk, vanwege het warme weer, de kleine zolder en steile trap waar velen dozen met materiaal naar beneden moesten worden gebracht.
Het begon met het sorteren van de materialen, waarbij persoonlijke en openbare, algemene documenten, zoals krantenartikelen werden gescheiden. Alle documenten met persoonsgegevens zitten nu achter slot en grendel. Andere materialen, zoals jaarverslagen en krantenartikelen werden ook gesorteerd. Floris en Marlijn zijn toen in gesprek gegaan met het Stadsarchief waarbij er werd gekeken of zij interesse hadden in het eventueel verwerven van materialen. Wat aanvankelijk een informatief gesprek was, blijkt nu bepalend te zijn voor de toekomst van het papieren erfgoed van het Wegloophuis.
In Marlijn vertelt “het is een beetje anders gelopen dan we hadden gedacht. In eerste instantie was het plan om dit project in eigen handen te nemen met behulp van eventueel een subsidie van de gemeente in het kader van 750 jaar Amsterdam. Er werd gedacht aan een fototentoonstelling, interviews en het publiceren van een klein boekje over het Wegloophuis door uitgeverij Tobi Vroegh. De subsidie werd helaas niet toegekend, maar deze plannen staan nog steeds.”
“Wat eerst een klein project zou moeten zijn, lijkt nu zelfs een groot project te worden waarbij meerdere partijen betrokken zullen zijn, waaronder het Stadsarchief, dat zeer geïnteresseerd is. Ook werken we samen met de werkgroep ‘Erfgoed van de Cliënten- en naasten beweging’ die aan het onderzoeken is hoe erfgoed uit de 80-er jaren van vele betrokkenen kan worden veiliggesteld voor nader onderzoek.” De eventuele samenwerking met het Stadsarchief betekende wel dat Marlijn en Floris meteen, mooi gezegd, met hun ‘tengels’ van de stukken af moesten blijven. Dit vanwege de kwetsbaarheid van het materiaal.
Stadsarchief
Marlijn vertelt dat naast het papieren erfgoed van het archief, ook de verhalen van onder andere de oud- bewoners en voormalig medewerkers een belangrijke toevoeging zullen zijn voor het in kaart brengen van dit stuk geschiedenis. Dit wordt met behulp van interviews gedaan. “Nu is nog de uitdaging, hoe vind je deze mensen? We willen daarom ook graag een oproep doen: ken jij of ben jij iemand die betrokken is geweest bij het Wegloophuis als bewoner, vrijwilliger of anders? Laat het weten, we horen je verhaal graag! Je kunt hiervoor contact opnemen met Marlijn via WLH@stichtingperceval.nl.
Nu bekend is dat de samenwerking met het Stadsarchief officieel is, zal het zich, in samenwerking met de vrijwilligers, verder ontfermen over het archiefbeheer en ontsluiting. Wil je graag meewerken aan dit mooie project? Laat het ook weten. “We kunnen nog handen gebruiken bij de archivering.”
