Buro Rechtshulp voor (ex)GGZ Cliënten

Bij Buro Rechtshulp kunnen (ex)GGZ cliënten terecht met juridische en aanverwante problemen. Ze worden daar geholpen door juridisch geschoolde lotgenoten bij wie ze in alle rust hun hele verhaal kwijt kunnen. Op dinsdag- én op donderdagmiddag kunnen mensen met een telefonische afspraak terecht op Keizersgracht 252.

Naam: Fenz
Project: Buro Rechtshulp voor (ex)GGZ Cliënten

Hier ben ik zinvol bezig

In 2006 is Buro Rechtshulp door mij opgericht toen ik al enige maanden actief was bij Scip. Ik leerde Scip 2005 kennen via een tijdelijk baantje als assistente van de projectleidster van het Actief Computer Centrum (ACC). Hoewel Scip toen al ruim vijf jaar bestond, had ik er nog nooit van gehoord. Ik was er wel snel enthousiast over; wat een leuke club, opgericht door en voor GGZ cliënten.

Het begin

De toenmalige directeur wilde een soort rechtswinkel binnen Scip opzetten. Toen ik hem vertelde dat ik een paniekstoornis had gehad en op mijn scriptie na afgestudeerd was in het Nederlands Recht, vroeg hij mij of ik wilde meewerken aan het opzetten van zo´n project binnen Scip. Nou, daar wilde ik best aan meewerken, het leek me ontzettend leuk.

De schrik sloeg mij om het hart toen ik hoorde dat ik de rechtswinkel zelf op moest zetten. Ik was al vijfentwintig jaar niet meer met het recht bezig geweest! “Maar je bent het juridisch denken toch niet verleerd?”, werd mij gezegd. Dat was wel waar en daarom kon ik het natuurlijk proberen.

Eerdere ervaring

Ooit heb ik aan de Vrije Universiteit het keuzevak Rechtshulp gedaan. Dit vak werd gegeven door advocaten die me veel praktische kennis bijbrachten. Ook deden we praktijkkennis op tijdens spreekuren in buurthuizen, waar ik samen met een medestudent mensen hielp met juridische problemen.

Tijdens het telefonisch spreekuur van Rechtshulp Vrije Universiteit gaven we mensen uit het hele land advies over uiteenlopende juridische kwesties.

In die periode verkeerde ik dagelijks in kringen van advocaten van grote Amsterdamse kantoren. Ik zat helemaal in dat wereldje en was enthousiast aan het meedenken en puzzelen over allerlei zaken die ik te horen kreeg van vrienden en kennissen.

Stapje voor stapje

Schoorvoetend besloot ik de uitdaging aan te gaan om Buro Rechtshulp op te zetten. Om de twee dagen zonk de moed mij volledig in de schoenen en besloot ik ermee te stoppen. Ik vreesde dat het mij nooit zou lukken het project geloofwaardig van de grond te krijgen.

Ik zei dan tegen mijzelf: “Laat ik het nog twee weken proberen, dan kan ik er altijd nog mee stoppen.” Wat had ik te verliezen na zo veel jaren in de bijstand te hebben gezeten? Zo hield ik mijzelf overeind, stapje voor stapje, totdat ik er een beetje in begon te geloven en geen inzinkingen meer kreeg.

De voorbereiding

In Utrecht en Den Haag bleken soortgelijke rechtswinkels al te bestaan, uit hun folders heb ik veel inspiratie geput. Ik moest me eerst helemaal inlezen. Het recht is voortdurend in beweging en ik was niet meer op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen. Daarom ben ik me grondig gaan verdiepen in de bijstand, huur-, sociale en arbeidswetgeving, en nog wat gebieden waar je veel mee te maken hebt, zoals het UWV en medische keuringen.

Diverse hulpvragen

Nog vóór de oprichting van Buro Rechtshulp kwamen er al een aantal mensen die bij Scip werkte langs met zeer uiteenlopende hulpvragen. Zo vroeg iemand juridische hulp over een schuld, een ander had vraag over een partner die zonder proces in de gevangenis was beland en de uitgeverij van Scip wilde meer weten over auteursrechten. Dat was in de herfst van 2005.

In het begin werkte ik alleen en had ik geen eigen spreekkamer. Soms waren het eenvoudige zaken, soms behoorlijk ingewikkelde en soms ook vreselijk tragische, waarbij cliënten hun verhaal niet konden doen zonder voortdurend in huilen uit te barsten.

Hulp van lotgenoten

Ik had een heel simpel foldertje gemaakt. Een dubbelgevouwen groen A-4tje, waarin de verscheidene diensten stonden opgesomd. Hulp bij brieven en bezwaarschriften, uitleg van allerlei procedures, regels, instanties, bellen voor mensen, meegaan naar instanties en tips over premies, subsidies en kortingen. Dit foldertje stuurde ik rond naar alle instanties waar GGZ cliënten langs kwamen. De eerste klanten kreeg ik via via.

Het belangrijkste verschil tussen Buro Rechtshulp en talloze andere hulpinstanties op dit vlak is dat de mensen bij ons veel tijd krijgen en hun hele verhaal kwijt kunnen. Het hoeft niet alleen over de juridische problemen te gaan. Omdat wij lotgenoten zijn, zijn we bekend met alle problematiek van GGZ cliënten.

Wajong

Ik heb veel mensen geholpen bij het verkrijgen van een Wajong-uitkering. Via de nieuwsbrief van Scip heb ik mensen met een bijstand aangemoedigd om een Wajong-uitkering aan te vragen. Behalve dat het maandelijks wat meer geld oplevert, heeft dat ontzettend veel voordelen: recht op samenwonen zonder gekort te worden, recht op onbeperkt spaargeld of een erfenis, geen huisbezoeken enzovoorts.

Inmiddels is het behoorlijk moeilijk geworden om nog een Wajong-uitkering te krijgen omdat de wetgeving is aangescherpt.

Vrijwilligers van Buro Rechtshulp

Ik heb in de loop van jaren diverse vrijwilligers in dienst van Buro Rechtshulp gehad. De eerste kwam in 2007. Zij had een fiscaal juridische opleiding op HBO niveau en wist veel van belastingen. Handig, want wij helpen ook met de belasting aangifte en het aanvragen van toeslagen en aanverwante zaken. Een half jaar later had ze een baan gevonden bij het UWV.

De andere vrijwilligers waren verder allemaal afgestudeerde juristen met een psychische kwetsbaarheid. Sommigen waren heel goed in hun vak. Als ze geen psychische problemen hadden gehad, hadden ze waarschijnlijk een topbaan gehad.

Belasting geld

In de loop van de jaren hebben we honderdduizenden guldens en euro’s aan belastinggeld weten terug te halen voor onze klanten. Met name voor de mensen die door de crisis failliet gingen en hierdoor depressief werden.

Zij deden geen belastingaangifte en werden ambtshalve aangeslagen voor veel geld, terwijl ze geen cent hadden verdiend. Bij een ambtshalve aanslag gokt de Belastingdienst zelf met de natte vinger wat het inkomen is. Door alsnog nul-aangiften te doen konden we hun totale schuldenlast enorm verminderen.

Breed werkveld

Het werk wat we doen is heel breed. Het is juridisch, maar ik ben ook een soort maatschappelijk werkster. Soms heb ik de rol van therapeut en dan help ik weer met de boekhouding of met budgetteren. Ik adviseer graag bij alles waarvan ik denk dat mensen beter en goedkoper uit zijn. Ik heb zelfs een boekje gemaakt over hoe slim te budgetteren. De mensen die de tips uit dat boekje hebben toegepast, zijn allemaal uit de geldproblemen gekomen. Het werkt. Dit boekje staat ook op onze site.

Ik heb ook heel wat mensen met schuldenproblematiek bij mij op het spreekuur gehad. Niet zomaar schulden, het kan gaan van een paar duizend tot wel een half miljoen euro. Ik help ze met het inventariseren van hun schulden. Daarna moeten ze vaak naar de schuldhulpverlener. Als alles goed gaat, zijn ze dan na drie jaar van hun schulden af.

Voldoening

Soms kunnen we iemand de gang naar een advocaat besparen. Wanneer het om een ijzersterke zaak gaat, is per brief dreigen met de kantonrechter vaak al genoeg om de tegenpartij overstag te laten gaan. Ik doe dit werk graag, omdat ik het juridische werk leuk vind en omdat ik het leuk het vind om mensen, met wat voor problemen dan ook, te helpen. Ik kan goed luisteren en ik heb veel geduld.

Als we mensen echt uit de brand kunnen helpen waardoor hun leven een stuk lichter wordt, geeft me dat de meeste voldoening. Ik ben blij als mensen opgelucht de deur uitgaan. Dat gebeurt gelukkig vaak. Als we ze niet of niet volledig kunnen helpen, sturen we ze door naar andere instanties of naar een advocaat.

Unieke plek voor juristen

Buro Rechtshulp voor (ex) GGZ cliënten is eigenlijk één van de weinige plaatsen waar ook mensen die rechten gestudeerd hebben juridische ervaring kunnen op doen. Dat is een voordeel voor vrijwilligers, maar daarvoor is het Buro niet in het leven geroepen.Het gaat in de eerste plaats om het helpen van GGZ cliënten met juridische problemen.

Heb je vragen? Kijk eerst op de website www.rechtshulp-ggzclienten.nl en neem via mail of telefoon contact met ons op.